An online course of the Lemko language
Allocating identity: the Łemko becoming in Galicia
To pytanie może wydawać się nieco dziwne, jeśli dotyczy języka, który ma „armię i flotę”. Jednym z zasadniczych działań takiej „armii” instytucjonalno-intelektualnej jest utworzenie obowiązującej normy scalającej różne grupy kulturowo-etniczne, zobowiązane do jej używania jako wyłącznie poprawnej, w jeden naród.
Co zawierają w sobie te dwa pojęcia w przypadku języka łemkowskiego? To zależy od tego, do jakiego okresu historycznego się odniesiemy. Jeśli mówimy o współczesności, bo ona raczej generuje to zestawienie pojęć, to mamy do czynienia z całkiem odmiennym układem, niż w sytuacji cywilizacyjnie starszej o 70 czy 100 lat.
Język łemkowski jest etnolektem wspólnoty, która określona została w I połowie XIX w. przez etnografów mianem Łemków i uznana ze względu na specyficzne cechy kulturowe i językowe za odrębną grupę etnograficzną. Przynależność do chrześcijaństwa wschodniego włączała Łemków w krąg kultur ruskich, co określiło kierunek rozwoju tożsamości i cech kulturowych, w tym językowych, tej grupy.
Kierunki filologiczne dotychczas rozwijane w systemie szkolnictwa wyższego w Polsce sklasyfikować można było w dwie grupy – filologia polska (czyli ojczysta w Polsce) i filologie obce (określane ostatnio jako neofilologie). Z chwilą powstania pierwszej filologii bazującej na języku mniejszościowym (specjalności filologia rosyjska z językiem rusińsko-łemkowskim na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie) pojawił się dylemat – do jakiej grupy ją zakwalifikować.