Stowarzyszenie Na Rzecz Zachowania Dziedzictwa
Kulturowego Miasta Wilamowice „Wilamowianie”
ul. Paderewskiego 3,
43-330 Wilamowice
Tel.:604 811 003
Stowarzyszenie Na Rzecz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Miasta Wilamowice „Wilamowianie” (www.wilamowianie.pl) zostało założone w 2000 roku przez Bolesława Nycza i kilka innych osób, zainteresowanych problematyką Wilamowic. Na początku jego głównym celem było wspieranie Zespołu Regionalnego Pieśni i Tańca „Wilamowice”, ale po pewnym czasie przedmiotem jego działalności stały się również język i kultura wilamowska. W latach 2000-2010 prezesem stowarzyszenia był Bolesław Nycz, a od 2010r. Ewa Brańska-Król. Obecnie, stowarzyszenie liczy około 70 członków.
Stowarzyszenie wydało dotąd jedną broszurę i trzy książki. Broszura „Wilamowskie przydomki świadectwem przeszłości”, napisana na podstawie prac dzieci ze szkoły podstawowej oraz wieloletniego listonosza Franciszka Moslera (1918-2011), została wydana w 2005 roku. W 2004 roku opublikowano „Zbiór wierszy o wilamowskich obrzędach i zwyczajach oraz słownik języka wilamowskiego”, napisany przez Józefa Garę (1929-2013), miejscowego poetę, w 2009 roku książkę „Strój wilamowski”, a w 2011 utwór w języku wilamowskim „S’ława fum Wilhelm” („Życie Wilhelma”). Stowarzyszenie prezentowało już kulturę Wilamowic w wielu miejscach, m.in. podczas wizyty ambasadora Holandii w Wilamowicach, na Zamku Królewskim w Warszawie, w Muzeum w Bielsku-Białej, w Centrum Kultury w Chorzowie oraz w Muzeum Śląskim w Katowicach.
Instytucja organizuje kilka razy w roku spotkania z cyklu „Ciekawi ludzie, ciekawe tematy”, a także spotkanie opłatkowe. Przy tych okazjach uczestnicy spotkań posługują się również językiem wilamowskim.
Członkowie stowarzyszenia- Justyna Majerska, Rafał Sznajder oraz Tymoteusz Król zorganizowali dotąd 4 wystawy czasowe dotyczące kultury Wilamowic: „Rzeźba Sakralna Rejonu Wilamowic”, „Życie i Twórczość Kazimierza Danka”, „Życie w Wilamowicach: Od narodzin, do wesela” oraz „Kolorowa żałoba w Wilamowicach”. Eksponaty przekazali sami Wilamowianie, w większości inni członkowie stowarzyszenia.
W listopadzie 2011 r. stowarzyszenie zorganizowało Zjazd Towarzystw Regionalnych Powiatu Bielskiego na którym zaprezentowało swój dorobek innym organizacjom z regionu.
W ramach stowarzyszenia działają 3 grupy tematyczne: Zespół Regionalny „Wilamowice”, prowadzony przez Alicję Dusik; Bractwo Wilhelma oraz Nauka Języka Wilamowskiego. Zespół powstał w 1948 r. a jego program opiera się na tradycyjnych tańcach wilamowskich. Bractwo Wilhelma nawiązuje w swoich działaniach do bractwa rycerskiego; upowszechnia wśród młodzieży wiedzę o średniowieczu i wczesnej historii Wilamowic. Prowadzone jest przez kilku członków stowarzyszenia, m.in. Justynę Majerską. Nauka języka wilamowskiego prowadzona jest od 2 lat przez Tymoteusza Króla. Uczniami są dzieci, młodzież, a także dorośli. Lekcje wilamowskiego oraz próby Zespołu Regionalnego „Wilamowice” to obecnie jedyne przestrzenie edukacyjne i artystyczne, które stwarzają możliwość poznania języka wilamowskiego od jego rodzimych użytkowników. Wszystkie zajęcia odbywają się bezpłatnie.
